(Bijna) alles wat jij wilt weten over apenpokken
Redactie CR
Geplaatst op 22-05-2022
0
234 Bekeken
0 
Het apenpokkenvirus is officieel in ons land. Het RIVM heeft het eerste geval na onderzoek vastgesteld. Dit is wat we nu weten.
Waar komt de naam vandaan?
Het virus werd in 1958 ontdekt bij een Java-aap in een proefdiercentrum: daarom is de naam van het virus naar een aap vernoemd. De naam klopt eigenlijk niet. “Het virus is voor het eerst vastgesteld bij uit Afrika geïmporteerde apen, maar komt vooral voor bij knaagdieren”, zegt internist-infectioloog Chantal Bleeker-Rovers, hoogleraar aan het Radboudumc in Nijmegen. Ze spreekt liever van monkeypox, om verwarring te voorkomen. De Nederlandse term apenpokken wordt op Aruba, Bonaire, Curaçao en in Suriname vaak gebruikt om krentenbaard mee aan te duiden.
Zijn er mensen besmet in ons land?
Ja. Het RIVM meldt dat vrijdag 20 mei de eerste patiënt is ‘bevestigd’. Het gezondheidsinstituut zegt er rekening mee te houden dat in ons land meer mensen besmet kunnen zijn.
Hoe ziet het virus eruit?
De ziekte begint meestal met:
- koorts
- hoofdpijn
- spierpijn
- gezwollen lymfeklieren
- rillingen
- moeheid
Enkele dagen na de koorts ontstaat een uitslag met blaasjes, die uiteindelijk kunnen indrogen. Deze uitslag begint meestal in het gezicht en verspreidt zich dan naar het hele lichaam. Apenpokken lijken op de gewone pokken, een ziekte die sinds de jaren zeventig niet meer voorkomt.
Wie het apenpokkenvirus heeft, krijgt vaak eerst algemene klachten. Denk aan koorts, hoofdpijn of spierpijn. Na een paar dagen ontstaan er volgens Bleeker-Rovers huidafwijkingen. “Die beginnen vaak in het gezicht en spreiden zich uit over de rest van het lichaam, waaronder de handen en voeten. Dat kunnen vlekjes zijn, die veranderen in bultjes, daarna in blaasjes, vervolgens in pusblaasjes en uiteindelijk in korstjes.”
Hoe verspreiden apenpokken zich?
De meeste mensen krijgen de ziekte na contact met een besmet mens of een dier dat het virus bij zich heeft, meldt het RIVM. Het virus kan binnendringen via je slijmvliezen (bijvoorbeeld mond, neus, ogen) en open wondjes (niet per se zichtbare wonden). Het virus kan zich ook verspreiden via druppels uit blaasjes of uit de mond-keelholte, maar niet via zwevende druppeltjes in de lucht.
Als ik denk dat ik het heb, wat moet ik dan doen?
De Belgische epidemioloog Marc Van Ranst toont op Twitter meerdere foto’s hoe bultjes met het virus eruitzien. Wie dergelijke bultjes ziet, moet contact opnemen met zijn huisarts. Of huisartsen veel worden gebeld met vragen over het virus, is nog niet bekend.
Hoe komt het hier?
Bleeker-Rovers zei vrijdag in De Week van Gelderland: “Het is een heel enkele keer wel eens meegenomen naar Europa. Daar hebben apenpokken een paar besmettingen veroorzaakt en dan stopte het weer. Wat ongebruikelijk is aan de uitbraak die we nu zien, is dat er meer patiënten in meerdere landen buiten Afrika tegelijkertijd besmet zijn en dat er veel meer verspreiding plaatsvindt dan we ooit eerder hebben gezien. En dat is opvallend. We moeten heel erg ons best doen om deze mensen zo vroeg mogelijk te vinden en diagnosticeren en zorgen dat ze zo weinig mogelijk en het liefst geen andere mensen besmetten, zodat we deze uitbraak zo snel mogelijk kunnen stoppen.”
Is er reden tot paniek?
Nee, meent hoogleraar Bleeker-Rovers. Wel verwacht ze dat de ziekte ‘weer veel inspanning gaat vragen’ van het RIVM, de GGD’en ‘en de hele zorgketen’. Ze schat de kans om deze uitbraak te stoppen groter in dan bij het coronavirus. De meeste mensen herstellen volgens Bleeker-Rovers van apenpokken, de blaasjes verdwijnen dan na twee tot vijf weken. “Maar een deel krijgt complicaties, zoals een longontsteking of een hersenontsteking, en kan daar aan overlijden.”
Om de overdracht te stoppen, is het belangrijk dat mensen alert zijn op de klachten die het het virus veroorzaakt en dan in isolatie gaan. De eerste symptomen ontstaan na 5 tot 21 dagen. Voordat de blaasjes en bultjes op de huid verschijnen, krijgen mensen last van klachten als koorts, hoofdpijn, rugpijn en gezwollen lymfeklieren. Bleeker-Rovers adviseert mensen die contact hebben gehad met een vermoedelijke patiënt die de ziekte heeft, of die ergens zijn geweest waar besmettingen zijn ontstaan, zoals het Darklands festival in België, om bij deze symptomen al contact met een arts op te nemen.
Is er een vaccin tegen apenpokken?
Ja, dat is er, namelijk het traditionele vaccin tegen pokken, een besmettelijke ziekte die niet meer voorkomt. Viroloog Ab Osterhaus zei deze week in Op1 dat iedereen jonger dan 45 niet tegen pokken gevaccineerd is. Er zijn nog vaccins beschikbaar, meldt het RIVM. Het instituut heeft nog geen besluit genomen over het gebruik van dat vaccin tegen apenpokken.
Om het virus te behandelen, kan het pokkenvaccin gebruikt worden in de eerste dagen na mogelijke besmetting, zegt het RIVM. Dat vaccin is ongeveer 85 procent effectief in het voorkomen van apenpokken. Dat zegt de Wereldgezondheidsorganisatie WHO op basis van onderzoek.
Het apenpokkenvirus is op advies van het RIVM aangemerkt als A-ziekte. Dat betekent dat besmettingen of vermoedens daarvan direct moeten worden gemeld. Dat meldt het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
Bron: Omroep Gelderland
