December was zacht met veel winterse perikelen

Drie keer code oranje vanwege ijzel – maand eindigt met unieke 15 graden

Gevoelsmatig was december een vrij koude maand, maar de statistieken wijzen toch echt anders uit. In De Bilt komt de gemiddelde temperatuur uit op 5,3 graden tegen 4,2 normaal. Daarnaast eindigt december somber met 49 uur zon tegenover de gebruikelijke 58 uur. Ook is de maand droog met 73 millimeter in plaats van de normale 87 millimeter.

Dat december voor het gevoel een vrij koude maand was, is niet zo gek. Regelmatig hebben we namelijk met winterse perikelen te maken gehad. Zo werd maar liefst drie keer code oranje uitgegeven vanwege ijzel. De eerste keer was op 11 december, toen regenbuien over een ijskoud Gelderland trokken. Rond de Veluwe en tussen Nijmegen en Doetinchem leiden deze regendruppels op een bevroren wegdek plaatselijk tot verraderlijke gladheid. Op 23 december was het in een groot deel van het midden en noorden raak en hield de gladheid door ijzel tot in de middag aan. Na een koud kerstweekend, gold op maandagochtend 27 december code oranje in Friesland, Groningen en Drenthe. Er gebeurden toen veel ongelukken door de ijzel.

De winter bracht ons in december de eerste lokale matige vorst op 10 december en 21 december was De Bilt aan de beurt met de eerste temperaturen beneden -5 graden. Het Groningse Nieuw-Beerta mag zich met recht het koudste plekje van Nederland noemen. Op tweede kerstdag vroor het daar maar liefst 8,7 graden. Sowieso kwam het die nacht in een groot deel van Noord- en Midden-Nederland tot matige vorst. Kerst als geheel was de op twee na koudste van deze eeuw. Alleen in 2010 en 2000 was het nog kouder in De Bilt op eerste en tweede kerstdag samen wat de gemiddelde maximumtemperatuur betreft.

De Bilt kon dit jaar in december niet rekenen op ijsdagen waarop het de hele dag bleef vriezen. In het noorden lukte dat wel en vroor het op 22, 25 en 26 december dag en nacht.

Van kou naar extreem hoge temperaturen
Na het koude weer met kerst zat de temperatuur in de lift. De maand eindigt waarschijnlijk met een aantal dagen op rij waarop het regionaal 15 graden wordt. Zulke hoge temperaturen zijn eind december uniek. Het extreem zachte einde van december zorgt ervoor dat de maand als geheel duidelijk te zacht de boeken in gaat.

Regionaal erg droge december
Met gemiddeld over Nederland een neerslagsom van 73 millimeter eindigt december droog. Normaal valt in de laatste maand van het jaar zo’n 87 millimeter. In het zuiden en oosten was het regionaal nog een stuk droger met een maandtotaal van 40-50 millimeter. Onder andere Oirschot (Brabant) en Vroomshoop (Overijssel) moesten het met weinig neerslag stellen. Dit zijn dan ook de droogste plaatsen van deze maand.

Een stuk natter is het in het westen, waar de eindstand op veel plekken uitkomt op 70-90 millimeter. Zeeland spant de kroon met bijna 130 millimeter in Cadzand. Dat is 40 millimeter meer dan normaal in deze Zeeuwse badplaats valt in december.

De meeste regen viel tijdens wisselvallige perioden aan het begin en eind van de maand. Op 1 december kwam het tot een officiële storm op Vlieland, de eerste van de meteorologische winter. Daarna is het niet meer tot storm gekomen. Stormen deed het dus niet meer, maar sneeuwen wel. Zo kleurden het midden en oosten ‘s avonds laat op 6 december wit en kon Zeeland op 10 december rekenen op een wit laagje. Voor het gevoel verliep kerst ook een beetje wit. In de ochtend van 25 december zorgde sneeuwval voor een wit waasje op auto’s en het gras in Brabant en Limburg. Daarnaast kleurde het landschap compleet winters door rijp op 21 en 22 december.

image

December bijna overal somber
Met slechts 49 uur kregen we de zon maar weinig te zien in december. Maastricht spant de kroon als het op grijs decemberweer aankomt. In de stad aan de Maas komt het totaal aantal zonuren uit op slechts 34 uur en dat is 19 uur minder dan normaal. Ook het altijd zonnige Vlissingen beleefde een sombere maand met slechts 48 zonuren tegenover de gebruikelijke 63. Voor de zon moest je deze maand in het noorden zijn. Zo komt het aantal zonuren in het Drentse Eelde 6 uur hoger uit dan normaal met 62 uur.

Het sombere weer verhinderde dat we de komeet Leonard konden zien en ook de grootste sterrenregen van het jaar, de Geminiden, was niet te zien.